Thất nghiệp là vấn đề đáng lo ngại với bất kỳ người lao động nào, chính sách trợ cấp thất nghiệp đã ra đời để giúp giảm bớt khó khăn trong giai đoạn không có việc làm. iCare sẽ giải đáp những câu hỏi về thất nghiệp là gì và trợ cấp thất nghiệp và các chính sách hỗ trợ, giúp NLĐ nắm rõ quyền lợi và điều kiện cần thiết để hưởng trợ cấp.
Thất nghiệp là gì? Nguyên nhân dẫn đến thất nghiệp là gì?
Thất nghiệp là gì?
Thất nghiệp xảy ra khi người lao động trong độ tuổi lao động, có khả năng làm việc và có nhu cầu tìm kiếm việc làm nhưng không có việc làm hoặc không được các tổ chức, công ty, cộng đồng chấp nhận vào làm việc.
Tỷ lệ thất nghiệp, được tính bằng phần trăm số người lao động không có việc làm so với tổng lực lượng lao động, càng cao sẽ gây ra tác động tiêu cực đến xã hội. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến mức sống, tinh thần, và sức khỏe của người lao động, tạo áp lực lớn cho ngân sách nhà nước và làm gia tăng nguy cơ phát sinh các vấn đề xã hội như tệ nạn và mất an ninh trật tự.
Nguyễn nhân dẫn đến thất nghiệp là gì?
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng thất nghiệp có thể được chia thành hai loại chính: nguyên nhân chủ quan và nguyên nhân khách quan.
Nguyên nhân thất nghiệp chủ quan
- Thiếu kỹ năng và trình độ: Người lao động không đủ kỹ năng chuyên môn hoặc không đáp ứng được yêu cầu công việc hiện tại, dẫn đến khó tìm được việc làm phù hợp.
- Thái độ và ý thức làm việc: Một số người lao động thiếu thái độ nghiêm túc, không có sự cam kết lâu dài với công việc hoặc không chủ động tìm kiếm việc làm, gây ra tình trạng thất nghiệp.
- Tự nguyện nghỉ việc: Người lao động chủ động rời bỏ công việc hiện tại với mong muốn tìm kiếm cơ hội tốt hơn, tạo ra thời gian thất nghiệp tạm thời giữa hai công việc.
Nguyên nhân khách quan
- Suy thoái kinh tế: Các cuộc khủng hoảng kinh tế, sự suy giảm thị trường khiến các doanh nghiệp phải cắt giảm nhân sự và ngừng tuyển dụng, dẫn đến thất nghiệp hàng loạt.
- Thay đổi cơ cấu kinh tế và công nghệ: Sự chuyển đổi ngành nghề hoặc sự ra đời của công nghệ mới khiến các công việc truyền thống bị loại bỏ, đẩy người lao động vào tình trạng thất nghiệp.
- Tính chất thời vụ: Những công việc phụ thuộc vào mùa vụ hoặc thời gian cụ thể trong năm (như nông nghiệp, du lịch) làm cho nhu cầu lao động thay đổi, gây ra thất nghiệp vào các thời điểm nhất định.
- Chính sách của doanh nghiệp và chính phủ: Các quy định pháp lý mới hoặc sự thay đổi trong chính sách kinh tế có thể ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp, làm giảm cơ hội việc làm.
Hiểu rõ cả nguyên nhân chủ quan và khách quan giúp người lao động và các nhà hoạch định chính sách có cái nhìn toàn diện, từ đó tìm ra giải pháp giảm thiểu tỷ lệ thất nghiệp và hỗ trợ người lao động hiệu quả hơn.
Ảnh hưởng của thất nghiệp
Thất nghiệp gây ra nhiều tác động tiêu cực đến cả người lao động và toàn xã hội.
Ảnh hưởng của thất nghiệp đến cá nhân NLĐ
- Mất thu nhập: Khi không có việc làm, nguồn thu nhập chính bị mất đi, dẫn đến khó khăn trong việc đáp ứng các nhu cầu cơ bản về sinh hoạt, y tế, và giáo dục.
- Tâm lý và sức khỏe: Thất nghiệp kéo dài có thể gây ra cảm giác tự ti, lo lắng, trầm cảm, và các vấn đề tâm lý khác. Những áp lực này còn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất của người lao động.
- Mất kỹ năng: Khi không làm việc trong một khoảng thời gian dài, người lao động có thể mất dần các kỹ năng và kiến thức chuyên môn, gây khó khăn trong việc tái hòa nhập vào thị trường lao động.
Ảnh hưởng của thất nghiệp đến xã hội và kinh tế
- Tăng gánh nặng lên ngân sách nhà nước: Nhà nước phải chi nhiều hơn cho các chương trình hỗ trợ thất nghiệp, bảo trợ xã hội và các dịch vụ công khác, làm tăng áp lực lên ngân sách.
- Giảm sản lượng kinh tế: Tỷ lệ thất nghiệp cao đồng nghĩa với việc nhiều người không tham gia sản xuất, gây ra giảm sản lượng tổng thể của nền kinh tế và làm suy yếu tốc độ tăng trưởng.
- Tệ nạn xã hội: Tình trạng thất nghiệp kéo dài có thể dẫn đến sự gia tăng của các tệ nạn xã hội như trộm cắp, lừa đảo, và các hành vi bất hợp pháp khác do người lao động cố gắng tìm cách kiếm sống.
Ảnh hưởng thất nghiệp lên ổn định xã hội
- Bất bình đẳng gia tăng: Tình trạng thất nghiệp có thể làm tăng khoảng cách giàu nghèo trong xã hội, gây ra bất ổn xã hội và giảm lòng tin vào hệ thống kinh tế.
- Di cư và biến động dân số: Khi không có việc làm, nhiều người có thể phải di cư để tìm cơ hội mới, gây ra sự mất cân bằng về lực lượng lao động tại các địa phương và thay đổi cơ cấu dân số.
- Tất cả những ảnh hưởng này cho thấy việc kiểm soát và giảm tỷ lệ thất nghiệp là vô cùng quan trọng để bảo đảm sự ổn định và phát triển bền vững cho cả cá nhân và xã hội.
Trợ cấp thiết nghiệp là gì? Các chính sách hỗ trợ thất nghiệp
Thế nào là trợ cấp thất nghiệp?
Trợ cấp thất nghiệp là một khoản hỗ trợ tài chính dành cho người lao động đã mất việc làm và đáp ứng các điều kiện cụ thể do pháp luật quy định. Mục tiêu chính của trợ cấp này là giúp người lao động đảm bảo một phần thu nhập trong thời gian họ tìm kiếm việc làm mới, đồng thời giảm thiểu áp lực tài chính và duy trì mức sống cơ bản.
Trợ cấp thất nghiệp nằm trong chính sách bảo hiểm thất nghiệp, một phần của hệ thống an sinh xã hội nhằm bảo vệ quyền lợi của người lao động. Người lao động đủ điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp thường phải thỏa mãn các yêu cầu như đã đóng bảo hiểm thất nghiệp trong một thời gian tối thiểu nhất định (ví dụ: 12 tháng trong 24 tháng trước khi mất việc), đang trong quá trình tìm việc làm mới và không có hành vi từ chối công việc phù hợp do cơ quan chức năng giới thiệu.
Việc nhận trợ cấp thất nghiệp giúp người lao động có thêm thời gian để tái đào tạo hoặc nâng cao kỹ năng, từ đó cải thiện khả năng tái tham gia thị trường lao động một cách hiệu quả.
Các chính sách hỗ trợ thất nghiệp
Người lao động đang đóng bảo hiểm thất nghiệp và bị chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc sẽ được hưởng các quyền lợi nếu đáp ứng điều kiện theo Điều 42 Luật Việc làm 2013. Các quyền lợi bao gồm trợ cấp thất nghiệp, tư vấn và giới thiệu việc làm mới, cũng như hỗ trợ học nghề để nâng cao kỹ năng.
- Hỗ trợ tài chính trong thời gian thất nghiệp
Trợ cấp thất nghiệp là khoản hỗ trợ tài chính nhằm giúp người lao động trang trải chi phí sinh hoạt trong thời gian tìm kiếm việc làm. Khoản trợ cấp này được chi trả từ Quỹ BHTN nếu người lao động đáp ứng đủ các điều kiện theo quy định. Mức trợ cấp được tính dựa trên mức lương trung bình đóng bảo hiểm xã hội của 6 tháng liền kề trước khi nghỉ việc và thời gian đã đóng BHTN. Số tiền nhận được càng cao nếu thời gian đóng bảo hiểm dài hơn và mức đóng lớn hơn.
- Hỗ trợ tìm kiếm việc làm và đào tạo
Người lao động thất nghiệp có thể tìm đến trung tâm dịch vụ việc làm tại địa phương để nhận tư vấn nghề nghiệp và giới thiệu việc làm. Đây là đơn vị thuộc cơ quan nhà nước do Sở Lao động – Thương binh và Xã hội tổ chức nhằm kết nối người lao động với các doanh nghiệp thông qua các phiên giao dịch việc làm, thông tin về thị trường lao động, và nhu cầu tuyển dụng. Ngoài ra, có thể sử dụng các kênh tìm việc như:
- Website tuyển dụng: Các trang như Vietnamworks, Jobstreet, CareerBuilder cung cấp danh sách việc làm và hỗ trợ tạo CV chuyên nghiệp.
- Mạng xã hội: Facebook và LinkedIn là nền tảng phổ biến để cập nhật cơ hội tuyển dụng, giúp người lao động kết nối với nhà tuyển dụng.
Nhà nước có chính sách trợ cấp và hỗ trợ đa dạng nhằm giúp người lao động duy trì cuộc sống và tìm việc làm mới nhanh chóng. Việc tận dụng các nguồn hỗ trợ giúp người lao động sớm tái hòa nhập thị trường và duy trì ổn định cuộc sống.
Tạm Kết
Trên đây là chia sẻ từ iCare về các thông tin liên quan thất nghiệp. Hy vọng rằng những thông tin này sẽ hữu ích cho người lao động, giúp họ hiểu rõ về các chính sách hỗ trợ và quyền lợi trong quá trình nhận trợ cấp thất nghiệp. Với sự trợ giúp từ xã hội và các cơ chế bảo vệ người lao động, hy vọng những ai đang đối diện với tình trạng mất việc sẽ có thể nhận được sự hỗ trợ cần thiết, giúp họ nhanh chóng ổn định cuộc sống và tìm được công việc phù hợp với năng lực và mong muốn.